Sierpień jest miesiącem ważnym w naszej pamięci narodowej. W tym miesiącu rozegrały się w minionym XX wieku wydarzenia o szczególnym znaczeniu. O kilku z nich należy wspomnieć. Będą to znane, nagłośnione, ale też mniej znane, raczej skromne, mające niemały wpływ na dalsze losy narodu polskiego.
W 1914 roku spełnił się sen kilku pokoleń Polaków. Przeciwko sobie stanęli zaborcy Rosja, Austria i Prus. Rozpoczęła sie I wojna światowa. Kilku polskich patriotów na czele z Józefem Piłsudskim postanowiło wykorzystać rozpoczęty konflikt wojenny do zorganizowania powstania narodowego. W dniu 6 sierpnia 1914 roku z krakowskich Oleandrów wyruszyła I Kompania Kadrowa w kierunku Królestwa Polskiego. W przemówieniu wygłoszonym kilka dni wcześniej do jej żołnierzy Józef Piłsudski mówił: "Odtąd nie ma ani Strzelców, ani Drużyniaków. Wszyscy, co tu jesteście zebrani, jesteście żołnierzami polskimi.(...) Jedynym waszym znakiem jest odtąd orzeł biały". Celem tych działań było poderwanie Polaków do wspólnej walki przeciw zaborcom. Kompania przybyła do Kielc w zaborze rosyjskim w dniu 12 sierpnia 1914 roku . Śmiałkowie nie uzyskali poparcia od rodaków w Królestwie, ale przypomnieli, że należy zrobić wszystko, aby odzyskać wolność.
Polacy musieli czekać, jeszcze 4 lata na odzyskanie niepodległości, do 1918 roku. Niestety o granice i terytorium trzeba było nadal walczyć z wieloma wrogami.
100 lat temu, 15 sierpnia 1920 r., na przedpolach Warszawy rozegrała się decydująca bitwa wojny polsko-bolszewickiej. Określana mianem „cudu nad Wisłą” i uznawana za 18 przełomową bitwę w historii świata zadecydowała, o zachowaniu przez Polskę niepodległości i uratowaniu Europy przed bolszewizmem. Dla upamiętnienia tego wydarzenia sejm RP ustanowił rok 2020 Rokiem Bitwy Warszawskiej. „Bohaterskie Wojsko Polskie na czele z Marszałkiem Józefem Piłsudskim, wspieranym m.in. przez szefa sztabu generalnego – gen. Tadeusza Jordana-Rozwadowskiego, obroniło niepodległość Polski. Zwycięstwo przekreśliło też plany rozszerzenia rewolucji bolszewickiej na Europę Zachodnią” – zaznaczono w uchwale sejmu RP. Klęska bolszewików zapewniła przetrwanie jej niepodległości i zdaniem większości historyków uchroniła całą Europę przed panowaniem komunizmu. Naród polski stanął na wysokości zadania uczynił wszystko aby obronić zagrożoną niepodległość .
Również w sierpniu 1919 roku Polacy na Górnym Śląsku stanęli do walki przeciwko Niemcom. Zaczyna sie cykl powstań śląskich. Po raz drugi o wolność Śląska walczą Polacy 19/20 sierpnia 1920 roku. Dzięki niezwykłemu uporowi i determinacji Polaków na Śląsku, część tych ziem została przyłączona do Polski.
Kolejnym wydarzeniem w naszej XX wiecznej historii było powstanie warszawskie. Wśród powstańców byli też ci, którzy widzieli Viktorię Polski w 1920 roku. Niestety po przeciwnej stronie był tez Stalin, który walczył w 1920 roku i widział klęskę swojej Armii Czerwonej. W 1944 roku stał przed Warszawą jako przywódca państwa , które miało ,,wyzwolić" Polskę spod okupacji niemieckiej. Wiedział o tragicznej sytuacji powstańców ,ale nie zgodził się na udzielenie im pomocy. Nie zezwolił nawet na lądowanie samolotów, niosących pomoc dla walczących powstańców. Była to jego zemsta za sierpień z 1920 roku . Niestety skuteczna. Powstańcy przegrali ponosząc straszne straty. Powstanie Warszawskie było największą akcją zbrojną podziemia w okupowanej przez Niemców Europie. Planowane na kilka dni, trwało ponad dwa miesiące. Jego militarnym celem było wyzwolenie stolicy spod niezwykle brutalnej niemieckiej okupacji, pod którą znajdowała się od września 1939. Dowództwo Armii Krajowej zakładało, że Armii Czerwonej zależeć będzie ze względów strategicznych na szybkim zajęciu Warszawy. Przewidywano, że kilkudniowe walki zostaną zakończone przed wejściem do miasta sił sowieckich. Oczekiwano również pomocy ze strony aliantów. Opanowanie miasta przez AK przed nadejściem Sowietów i wystąpienie w roli gospodarza przez władze Polskiego Państwa Podziemnego w imieniu rządu polskiego na uchodźctwie miało być atutem w walce o niezależność wobec ZSRR, ale te plany nie były na rękę Rosjanom. Powstanie upadło.
Po II wojnie światowej Polska została uzależniona od komunistycznej Rosji. Polacy nie poddali. Mimo strasznych ofiar poniesionych pod okupacją rozpoczęły się protesty społeczeństwa od1956 roku. Żądano nie tylko poprawy sytuacji gospodarczej, ale też wypuszczenia więźniów politycznych . Przez lata trwały strajki, protesty. Społeczeństwo nie pogodziło sie z narzuconą władzą. W latach 70-tych powstały organizacje opozycyjne . Sytuacja w kraju na przełomie lat 70 /80-tych była tak tragiczna, że dochodzi do ogólnonarodowego buntu. Powstał wieki ruch społeczny ,,Solidarność". W wyniku zdecydowanej postawy i determinacji Polaków władza komunistyczna po raz pierwszy ustąpiła. 40 lat temu, 14 sierpnia 1980 r., w Stoczni Gdańskiej wybuchł strajk w obronie zwolnionej działaczki Wolnych Związków Zawodowych Anny Walentynowicz. Dwa dni później utworzono Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, w którego skład weszli przybyli do stoczni delegaci z innych strajkujących zakładów. Spisano 21 postulatów MKS. Pierwszym i najważniejszym było utworzenie niezależnych od władzy i pracodawców związków zawodowych. 31 sierpnia jeden z przywódców strajku, Lech Wałęsa, i wicepremier Mieczysław Jagielski podpisali porozumienie gdańskie. MKS deklarował zakończenie trwającego dwa tygodnie protestu. Delegacja rządowa zgodziła się m.in. na utworzenie nowych, niezależnych, samorządnych związków zawodowych, prawo do strajku, budowę pomnika ofiar Grudnia 1970, transmisje niedzielnych mszy świętych w Polskim Radiu i ograniczenie cenzury. Andrzej Kołodziej, jeden z sygnatariuszy Porozumień Sierpniowych z 1980 r., działacz pierwszej „Solidarności” i „Solidarności Walczącej” twierdzi, że ,,Porozumienia Sierpniowe to fundament naszej na nowo odzyskanej niepodległości i naszego nowego bytu". Do tamtej chwili w zasadzie wszystkie protesty kończyły się rozwiązaniami siłowymi – totalitarna władza pokazywała swoją siłę i wszystko było tłamszone, niszczone. To był natomiast pierwszy moment, kiedy poczułem, że zwyciężyliśmy. Oczywiście miałem świadomość, że czeka nas ciągła walka o realizację tych porozumień, ale już sama zgoda na podpisanie pierwszego punktu – zgoda na utworzenie wolnych, samorządnych związków zawodowych w totalitarnym systemie komunistycznym – to była rzecz nie do przecenienia".
Podsumowując, w miesiącu sierpniu w naszej historii rozgrywały sie niezwykle ważne wydarzenia. W ostatnich dniach również w sierpniu odbyło sie uroczyste zaprzysiężenie prezydenta RP Andrzeja Dudy. Cieszmy się i doceniajmy, że mimo problemów w naszej ojczyźnie żyjemy w okresie pokoju. Miejmy nadzieję , że prezydentura Andrzeja Dudy jest klamrą zamykającą okres ciężkich wydarzeń w naszej historii. Jesteśmy pokoleniem , które w pokoju może budować swoją przyszłość osobistą i ojczyzny. Pamiętajmy jednak o naszych bohaterach z różnych wydarzeń sierpniowych, którzy ponieśli najwyższą cenę, oddając życie za wolną Polskę. Cześć i chwała bohaterom!
Autor: B. Olszówka
Opr: dzieje.pl
